Geleerde lessen innovatiecafé regio west: deel je data

Het laatste innovatiecafé van 2023 van Zorg voor innoveren en Zorginnovatie.nl had de Tolhuistuin in Amsterdam als locatie. Moderator Mieke Klerkx van VitaValley verzorgde een introductie, waarna vier sprekers hun ervaringen deelden. Daarin kwam het belang van een goede businesscase naar voren. Net als de behoefte van innoverende partijen om te weten van hun collega’s wat die ondernemen. Want dan kan innoveren sneller, doeltreffender en efficiënter gebeuren. Wat zijn de geleerde lessen?

Op 30 november 2023 vertelde moderator Mieke Klerkx, programmamanager bij VitaValley, over de rol van deze netwerkorganisatie in de transitie naar passende zorg. Daarbij is ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’ het uitgangspunt. Netwerken is dan een noodzaak: VitaValley faciliteert leernetwerken, regionale themacoalities en ontwikkelen van kennis- en innovatieprogramma’s. En is betrokken bij programma’s als 2diabeat, het SETup programma en Vitaal thuis. VitaValley wil het delen van kennis nog toegankelijker maken dan het op dit moment is.

PICTURE

Guido Duijzers, Business development manager bij ActiveCollective, presenteerde de webapplicatie-tool PICTURE. Deze innovatie kan behandelbeslissingen voor hersentumoren voor het eerst ‘in kaart’ brengen. Door grote aantallen hersen-MRIs met resultaten van operaties en bestralingen in 3D samen te voegen. De database die zo ontstaat levert via Artificial Intelligence (AI) patronen op, die artsen zelf niet eerder herkenden. Dankzij deze combinatie van data kunnen behandelingen gerichter worden ontwikkeld. Opdrachtgever was Amsterdam UMC, die de technologie wel beschikbaar had, maar niet in staat bleek om die via een gebruiksvriendelijke interface weer te geven. ActiveCollective ontwikkelde de applicatie PICTURE die inmiddels in 6 landen wordt gebruikt. Daarbij waren belangrijke ervaringen:

• Werk met de Agile methode; dat maakt snel inspelen op ontwikkelingen mogelijk, verhoogt betrokkenheid en bespaart kosten, doordat de oplossing echt passend is.
• Financiering was een bottleneck en bleek een vertragende factor.
• Technologie-experts en de zorg spreken verschillende talen, wat tot miscommunicatie kan leiden. Vaak bij elkaar komen en alle stakeholders betrekken kan dat voorkomen.
• Betrokkenheid; betrek ook investeerders, patiënten, juridisch team.
• Verschillende partijen kunnen verschillen gemotiveerd zijn; houd daarom intensief contact.
• Definieer tevoren de businesscase, dat vergroot de kans op financiering en medewerking van zorgverzekeraars.

AI en sectoroverstijgende samenwerkingen

Wendy Onstenk is projectleider Ren voor de Regio bij Amsterdam UMC. Ze vertelde over een nieuw regionaal oncologienetwerk in de provincies Noord-Holland en Flevoland; OncoNoVo+. Steeds meer mensen krijgen kanker maar patiënten overleven langer, wat speciale uitdagingen veroorzaakt, zoals een stijgende zorgvraag. Het oncologienetwerk moet het uiteindelijk mogelijk maken dat 13 ziekenhuizen kunnen zien welke patiënt wanneer en waar behandeld moet worden, en wanneer doorverwezen wordt naar welk centrum.

Om de kwaliteit van de zorg te verbeteren is meer onderzoek nodig. OncoNoVo+ wil van zoveel mogelijk patiënten toegang tot zorgdata en lichaamsmateriaal. Slechts 5 tot 10% van patiënten neemt deel aan klinisch onderzoek, omdat er geen passend onderzoek bestaat of er wordt simpelweg niet aan gedacht. Daarom is een betere coördinatie van regionaal onderzoek nodig. Naast zorg moet ook onderzoek dichter bij huis georganiseerd worden. Regionale ziekenhuizen missen vaak de ondersteuning om onderzoek te doen. Daarom komt een subsidie van KWF nu ten goede komt aan het aanstellen van regionale teams.

Ook administratief is een verbetering nodig, stelde Wendy. Er zijn zoveel procedures en formulieren dat het bijna onmogelijk is onderzoek op een goede manier uit te voeren. Een centraal loket kan het werk van zoveel mogelijk onderzoekers en aanvragers uit handen nemen.

Als handvatten voor innovatie noemde Wendy:

• Data verzamelen en beschikbaar stellen voor onderzoek, maar ook voor het in kaart brengen welke patiënten waar inzetbaar zijn voor bepaalde studies.
• Zorgen dat opstarten van onderzoeken beter, sneller en efficiënter kan; één procedure voor alle ziekenhuizen.
• Een centraal loket is uiteindelijk doel en daarin zijn samenwerkingspartner Amsterdam AI en publiek-private samenwerkingen belangrijk.

Wendy sprak een brede uitnodiging uit om mee te denken hoe dit gerealiseerd kan worden.

Innovatielab

Robert Thijssen, programmaleider, en Félice de Charro, adviseur bij Sigra, spraken over oplossingen en uitdagingen in hun innovatielab.

Sigra is een regionaal samenwerkingsverband van ongeveer 150 organisaties in zorg en welzijn in Noord-Holland. In het innovatielab wordt gewerkt aan oplossingen voor complexe uitdagingen die vragen om een radicalere zienswijze. Het innovatielab neemt afwisselend de rol in van kennismakelaar, verbinder, aanjager en bouwer van een consortium. Maar ook die van ontwikkelaar van een doorbraakstrategie of innovatief concept.

In het project Dolce Vita ging Sigra aan de slag, samen met Amsterdam UMC, CWI, VU en ahti om knelpunten aan te pakken in de zorglogistiek rondom kwetsbare ouderen. Hun plaatsingstijd werd daarin verkort. Ook het ontwikkelen van vraagvoorspelling is een activiteit binnen Dolce Vita.

Op landelijk niveau zet het project in op datagedreven samenwerking. Daarbij begeleidt het innovatielab instellingen in het ontwikkelen van datavolwassenheid. En het lab schaalt cBoards op, een platform waar zorgprofessionals bij elkaar komen.

Robert besprak de geleerde lessen van het innovatielab:

• Werk alleen vanuit een samenwerkingsvraagstuk waarvoor geen bestaande oplossing is.
• Niet marktwerking maar marktdenken staat in de weg.
• Kracht en meerwaarde zit in oppakken grotere complexe maatschappelijke vraagstukken voor de middellange termijn.
• Er is een tekort aan budget en capaciteit, niet aan creatieve ideeën en innovatieve oplossingen.
• Werken vanuit de quadruple aim is een noodzaak.
• Door schaarste is niet de innovatiegerichte maar de beheers- en resultaatgerichte cultuur dominant.

Robert vatte de juiste houding bij innoveren kernachtig samen: ‘Om nieuwe oceanen te ontdekken moet je durven de kustlijn uit het oog te verliezen.’

Discussie

Het ongeveer 70-koppige publiek zorgde via vragen voor een levendige uitwisseling van vragen, ideeën en adviezen. Een aantal daarvan vatten we hier samen.

• Ziekenhuizen zouden regionale onderzoeksresultaten moeten overnemen; ervan uitgaan dat het ook bij hen werkt.
• Er moet een landelijke vindplaats komen met onderzoeksresultaten, en een community rond datagedreven werken, vergelijkbaar met de SET-up.
• Er zouden in meer regio’s innovatielabs moeten komen, dan kunnen taken worden verdeeld.
• Landelijk opschalen heeft als voordeel dat je uit meer kennis kunt putten, je kunt gebruik maken van expertise die je niet in eigen regio vindt.
• Startups komen soms met een aanbod, dat net niet matcht met de behoefte. Het is slimmer in te gaan op een vraag uit het veld.
• Begin implementatie met een regionaal team, betrek niet direct een landelijk consortium maar denk wel in een vroeg stadium na over landelijk uitrollen.
• Pak je businesscase groot aan; schrijf een 5-jarenplan. En betrek een onafhankelijke consultant die je kan adviseren welke stakeholders te betrekken.
• Betrek multidisciplinaire teams bij je innovatie die iets met dat thema hebben. Zorg dat de technologie vanuit de toegevoegde waarde wordt beoordeeld en geïmplementeerd.
• Zorginnovatie.nl organiseert jaarlijks de Health Impact Accelerator, om startups in de zorg te helpen bij opstellen businesscase. Volgende in de loop van 2024.

Wil je op de hoogte blijven van de innovatiecafés en matchingevents van Zoeginnovatie.nl en Zorg voor Innoveren? Schrijf je dan in voor hun nieuwsbrief en volg ze op LinkedIn.