Vier onderzoekers beloond met hoogste onderscheidingen in de wetenschap

Vier onderzoekers ontvangen dit jaar de hoogste onderscheidingen in de Nederlandse wetenschap, de Spinoza- en Stevinpremies. Bernet Elzinga en Detlef van Vuuren ontvangen dit jaar de Spinozapremie. De Stevinpremies gaan naar David Abbink en Paul ’t Hart. De laureaten krijgen ieder 1,5 miljoen euro, te besteden aan wetenschappelijk onderzoek en activiteiten met betrekking tot kennisbenutting.

Internationaal vermaarde topwetenschappers

De onderzoekers ontvangen de premie voor hun uitmuntende, baanbrekende en inspirerende werk. Bij beide premies staat de kwaliteit van de onderzoeker voorop; waar bij de Spinozapremie de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken, honoreert de Stevinpremie in de eerste plaats de maatschappelijke impact.

Spinozapremie

Prof. dr. Bernet Elzinga

Bernet Elzinga (1970) is hoogleraar stress-gerelateerde psychopathologie aan de Universiteit Leiden. Ze ontwikkelt op basis van inzichten en methoden uit verschillende disciplines laagdrempelige interventies die ouders en jongeren goed helpen, en die bovendien het risico verkleinen op intergenerationele overdracht van psychische problematiek. Die benadering maakt haar werk zowel wetenschappelijk als praktisch zeer innovatief.

Meer over Prof. dr. Bernet Elzinga

‘Het is een bijna onwerkelijke ervaring, zo’n onverwacht telefoontje met zoveel impact.. Heel bijzonder! De afgelopen jaren heb ik met heel veel plezier en inspiratie aan het intergenerationele onderzoek gewerkt, samen met promovendi en collega’s uit allerlei disciplines. Het is een complexe zoektocht om meer inzicht te krijgen in de cruciale rol van ouders bij het bufferen of juist doorgeven van stress en psychische klachten van generatie op generatie. Deze prijs is zo’n bijzondere erkenning voor dit werk, niet alleen voor mijzelf, maar voor iedereen die aan deze projecten heeft bijgedragen, van studenten tot professionals uit de praktijk. En het zal enorm helpen om nieuwe interventies te ontwikkelen die ouders kunnen ondersteunen.’

Prof. dr. Detlef van Vuuren

Detlef van Vuuren (1970) is hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en senior onderzoeker bij het Planbureau voor de Leefomgeving. Met zijn onderzoek op basis van het door zijn team ontwikkelde IMAGE-model biedt hij wetenschappers en beleidsmakers een hulpmiddel om de langetermijneffecten van verschillende klimaat- en milieubeleidsopties te evalueren. Zijn onderzoek speelt een belangrijke rol in onder andere het Klimaatakkoord van Parijs en heeft bijgedragen aan meerdere rapporten van het klimaatpanel van de Verenigde Naties.

‘Ik ben redelijk ondersteboven – en het voelt als een bijzondere waardering voor het werk dat ik de afgelopen jaren heb gedaan. Het is tamelijk toegepast onderzoek en de vernieuwing zit hem vooral in dingen bij elkaar brengen – maar het is dus wel superrelevant. Op deze wijze kunnen we beleidsmakers de informatie geven die ze nodig hebben bij het maken van de juiste keuzes. In die zin voelt de prijs dus ook als een bevestiging voor de relevantie van dit soort onderzoek. Verder is de prijs dus zeker ook voor het team en de collega’s waar ik de afgelopen jaren mee heb gewerkt.’

Meer over Prof. dr. Detlef van Vuuren

Stevinpremie

Prof. dr. ir. David Abbink

De Delftse hoogleraar mens-robotinteractie David Abbink (1977) onderzoekt manieren om intelligente ondersteuningssystemen beter af te stemmen op de mens. Met een transdisciplinaire aanpak brengt hij de hele werkomgeving in kaart waarin robots moeten worden ingepast. Het zorgt voor een aanzienlijke verhoging van de slagingskans van dit soort hoogtechnologische innovaties. Dat is belangrijk, want onze vergrijzende samenleving heeft robotondersteuning hard nodig. 

‘Ik was echt geraakt toen ik het nieuws hoorde, en kreeg letterlijk kippenvel. Het voelt als een enorme erkenning voor al het werk dat ik gedaan heb, maar vooral ook voor het nieuwe pad dat ik vier jaar geleden ingeslagen ben - nieuwsgierig naar de impact van de robotica die ik mede help ontwikkelen. Als ingenieur heb ik de afgelopen vier jaar erg veel moeten leren: over verschillende vakgebieden en methodes, over pragmatische kennis, over systeemverandering, over het belang van luisteren, en vooral ook over mezelf en al mijn blinde vlekken. Dat leerproces is mooi en intens, en gaat gepaard met tegenslag en onzekerheid. Deze Stevinpremie sterkt me in de overtuiging dat dat leerproces door moet gaan, en steunt mij - en daarmee ons - ook praktisch bij het verder ontwikkelen en verbreden van onze aanpak. Ik ben dus heel erg blij!’

Meer over Prof. dr. ir. David Abbink

Prof. dr. Paul 't Hart

Paul ’t Hart (1963), hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Utrecht, heeft duizenden ambtenaren opgeleid en adviseerde honderden overheden en ambtsdragers op lokaal, nationaal en internationaal niveau. Hij heeft een indrukwekkend netwerk en een uitstekende reputatie binnen en buiten de landsgrenzen, als onderzoeker en als beleidsadviseur. ‘t Hart wordt gerekend tot de invloedrijkste bestuurskundewetenschappers van Nederland en is de initiator van een nieuwe beweging: positieve bestuurskunde.

'Ik ben beduusd dat NWO nu uitgerekend mijn noeste arbeid zo wil waarderen, vooral ik omdat ik zelf met veel respect en bewondering kijk naar talloze andere collega's in de Nederlandse wetenschap die met hun werk zo veel teweeg weten te brengen in de samenleving. En ik voel me bevoorrecht en verplicht om ervoor te zorgen dat de toegekende premie dat ook weet te doen.'

Meer over Prof. dr. Paul 't Hart

Het selectieproces

NWO nodigt een beperkt aantal personen uit om uit hoofde van hun functie wetenschappers voor te dragen als kandidaten voor een Spinozapremie of voor een Stevinpremie. De Spinoza- en Stevincommissie bestaat uit zeventien leden, afkomstig uit verschillende landen en wetenschappen. Er nemen tevens leden uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties deel. Op basis van de voordrachten maakt de commissie een shortlist van kandidaten voor de Spinozapremie en de Stevinpremie. Per kandidaat gaan commissieleden vervolgens in gesprek met meerdere buitenlandse deskundigen. Mede op basis van deze gesprekken adviseerde de commissie NWO dit jaar deze vier laureaten voor de Spinoza- en Stevinpremie toe te kennen. Inclusief de nieuwe laureaten kent Nederland nu 109 Spinozalaureaten en veertien Stevinlaureaten.

Uitreiking premies

De feestelijke uitreiking van de Spinoza- en Stevinpremies vindt plaats op woensdag 2 oktober 2024. Tijdens de uitreiking geven de laureaten inzicht in de inhoud van hun onderzoek en wordt duidelijk waarvoor ze de premie willen inzetten.

Bron: NWO