Wat we kunnen leren van niet-menselijke partners
Uit het programma innovatielabs
Samenwerking is een belangrijk thema binnen het programma Innovatielabs. Het was een voorwaarde om deel te nemen aan de twee Open Calls, en het is een belangrijke voorwaarde voor innovatie in het algemeen. Twee weten meer één - dat weten we. Maar wat weten we over samenwerkingen met niet-menselijke partners? Veerle Spronck en Walter van Andel, beiden verbonden aan de HKU en het programma Innovatielabs, nemen onconventionele samenwerkingsverbanden onder de loep en leggen uit hoe deze dienen als bron voor innovatie.
Veerle Spronck is associate lector Waarde(n)vol Ondernemen in en door de Kunsten aan HKU - Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Walter van Andel is lector Waarde(n)vol Ondernemen in en door de Kunsten aan de HKU. Beiden zijn verbonden aan het programma Innovatielabs.
Kun je samenwerken met een robot, een rivier of vlas? Ja, is het antwoord als je afgaat op de projecten Center Stage Robotics, Maas Lab en The Linen Project uit de tweede lichting deelnemers van het programma Innovatielabs. Maar wat houdt het precies in om samen te werken met de niet-menselijke entiteiten of objecten, en hen niet enkel als passieve 'middelen' te beschouwen? En waarom is deze benadering van samenwerking een bron van innovatie? Om deze vragen te beantwoorden, moeten we eerst begrijpen wat we verstaan onder een goede samenwerking en hoe ons economisch denken hierop van invloed is.
NIEUWE ECONOMIE, NIEUWE WAARDEN CENTRAAL
De afgelopen decennia wordt het heersende economische denken gekenmerkt door een focus op deregulering, privatisering, vrijemarktkapitalisme en een focus op individualisme. Het leidende principe hierbij is vooral het maximaliseren van winst, vanuit het oogpunt dat dit economische groei het beste kan aanjagen. De schadelijke neveneffecten van deze (neoliberale) ideologie zijn echter ook al lange tijd bekend. Het maximaliseren van de winst leidt vaak tot exploitatie van zowel natuurlijke hulpbronnen als ook kwetsbare groeperingen. Kortetermijnwinsten krijgen prioriteit boven duurzaamheid op de lange termijn, wat onder andere resulteert in een planeet die geconfronteerd wordt met klimaatverandering, ontbossing en verlies aan biodiversiteit. De gevolgen van deze acties worden wereldwijd gevoeld en treffen met name kwetsbare gemeenschappen en ecosystemen.
De laatste jaren is er een steeds grotere tegenbeweging die zich actief verzet tegen dit systeem. Er zijn economische denkers die andere economische systemen conceptualiseren. Een bekend voorbeeld daarvan is het Donuteconomie-model dat Kate Raworth introduceerde (2017). Een model dat voorschrijft dat een gezonde, regeneratieve economie genoeg economische groei moet hebben om een minimaal sociaal fundament te kunnen voorzien, maar waarbij die economische groei ook beperkt genoeg moet blijven om niet door het 'ecologisch plafond’ te gaan dat de planeet aantast. Daarnaast zijn er verschillende economen en sociologen die zich scharen onder globale bewegingen zoals de economy for the common good en de wellbeing economy...
Bron: CLICKNL
