NWO en ReumaNederland investeren in innovatie voor vroegtijdige opsporing van artrose

Binnen de KIC-call ‘Vroegtijdige opsporing van artrose – Innovaties voor detectie en diagnose’ kunnen drie onderzoeksprojecten van start. De consortia krijgen van NWO en ReumaNederland 3,1 miljoen euro voor onderzoek naar een meetinstrument dat gewrichtsschade bij sportblessures opspoort, een applicatie voor vroege detectie van knieartrose en een screeningstool voor vroegdiagnose op basis van voorspellende biomarkers.

Betrokken bedrijven en maatschappelijke organisaties dragen in totaal 355.000 euro bij aan cofinanciering, waarmee er een totaalbudget van 3,4 miljoen euro beschikbaar is. 

Geen behandeling

Er zijn op dit moment 1,5 miljoen mensen met artrose in Nederland. Zonder interventie zijn dit er in 2040 een miljoen meer. Daarmee zou het de meest voorkomende aandoening in Nederland worden, volgens voorspellingen van het RIVM. Voor artrose is geen behandeling beschikbaar die de ziekte afremt, stopt of geneest. 

Krachten bundelen

NWO en ReumaNederland hebben de krachten gebundeld en een nieuwe call voor interdisciplinair onderzoek naar artrose opgezet. Het doel is de stimulering van de ontwikkeling van vroegdiagnostiekinstrumenten of technologische innovaties, die in kaart brengen van welke vorm en fase van gewrichtsartrose er sprake is. Zo wordt in de toekomst een efficiënt en effectief, gewrichtsbesparend behandelpad mogelijk voor iedere persoon met artrose. Daardoor kunnen mensen met (het risico op) artrose langer in gezondheid leven en maatschappelijk actief participeren, waarbij de kwaliteit van leven niet afneemt. Op termijn levert vroegtijdige opsporing een kostenbesparing op, doordat er in de toekomst minder mensen last krijgen van artrose.

Deze call komt voort uit de Kennis- en innovatieagenda (KIA) Gezondheid en Zorg. De centrale missie van deze KIA is ‘Langer gezond’.

Toegewezen projecten

De volgende drie projecten krijgen financiering.

CircBioCare: Circulating epigenetic and protein biomarkers for early OA diagnosis in primary care and patient stratification - dr. B. Cillero-Pastor, Maastricht University

Vroegtijdige diagnose van osteoartritis (OA) is noodzakelijk vanwege de hoge incidentie, de gezondheidsimpact, en de vergrijzende bevolking. In dit project ontwikkelt het consortium gestandaardiseerde en high-throughput screeningstrategieën om eiwitten en microRNA’s, die vrijkomen uit gewrichtscellen bij pathologische aandoeningen, te karakteriseren. Via kunstmatige intelligentie-technieken, waarbij complexe moleculaire profielen worden gekoppeld aan zowel vroege als late klinische progressiedata, worden niet-invasieve voorspellende biomarkers voor een vroege diagnose van OA vastgesteld. Het consortium ontwikkelt op basis hiervan een tool voor zeer vroege OA-detectie. In parallelle onderzoeken wordt onderzocht hoe de samenleving en gezondheidszorg welwillend tegen over deze screeningstool kunnen komen te staan.

Budget: 1.475.000 euro (incl. 162.000 euro cofinanciering)

Consortium

• Medeaanvragers: Antwerpen University, Maastricht UMC, Maastricht University, UMC Utrecht
• Samenwerkingspartners: Bruker, Instituto de Investigación de Biomedicina de La Coruña (INIBIC), Maastricht UMC, Maastricht University, Olink, Osteoarthritis foundation international (OAFI), RIVM.

Improving early Detection of KNEE osteoarthritis with AI-driven point-of-care ultrasound: ID-KNEE study - dr. R.P.G. Ottenheijm, Maastricht University

Knie-artrose is vaak lastig te diagnosticeren, vooral bij mensen met vroege of milde symptomen. Het verbeteren van vroege diagnostiek start idealiter in de huisartspraktijk, de eerste stap voor de meeste mensen met kniepijn. De ontwikkeling en introductie van een smartphone-gebaseerde point-of-care (POC)-echografie applicatie met kunstmatige intelligentie (AI) voor vroege detectie van knie-artrose heeft het potentieel om deze diagnostische uitdaging voor huisartsen aan te pakken. POC-echografie wordt door de huisarts uitgevoerd, waardoor de diagnose direct bekend is en behandeling kan starten. Dit betaalbare POC-echografie apparaat met AI elimineert de afhankelijkheid van de kennis van de echografist en minimaliseert de benodigde training.

Budget: 945.000 euro (incl. 90.000 euro cofinanciering)

Consortium

• Medeaanvragers: Maastricht University, Radboud UMC

• Samenwerkingspartners: Ardim Teh Netherlands, Het Beweegkader, Maastricht UMC.

The State of the Cartilage (START) - dr. J.L. Tol, Amsterdam UMC (Locatie AMC)

De casus van Marco van Basten blijft verbazen: waarom gaat een gezonde, sportieve tiener door een simpele enkelverstuiking binnen een paar jaar naar een blijvende handicap als gevolg van enkelartrose? Om dit in de toekomst te voorkomen ontwikkelt dit consortium een nieuw meetinstrument dat direct na de blessure kan aantonen of er schade is in de enkel, en hoe ernstig. In een grootschalige studie wordt onderzocht bij welke sporters deze schade verergert richting artrose. Met dit instrument en de opgedane kennis wordt het mogelijk artrose te behandelen voordat het te ver gevorderd is.

Budget: 991.000 euro (incl. 104.000 euro cofinanciering)

Consortium

• Medeaanvragers: Amsterdam UMC, Erasmus MC, Hogeschool Amsterdam, Hogeschool Utrecht, LUMC, Twente University
• Samenwerkingspartners: Arthrex Inc/USA, Boston University (USA), Erasmus MC, Flevoziekenhuis, NOC-NSF, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, UMCG.

NWO-KIC: innovatieprogramma’s in het kennis- en innovatieconvenant

NWO ontwikkelt innovatieprogramma’s gericht op de maatschappelijke uitdagingen van Nederland met het doel impact te realiseren voor de economie, mens en samenleving. In deze programma’s ligt de nadruk op samenwerking tussen kennisinstellingen, private partijen en overheid. De resultaten dragen daarmee bij aan het realiseren van economische kansen. Essentieel is daarom dat private partijen investeren in elk onderzoeksproject.

Bron: NWO